Dünyayı etkisi altına alan Yeni Tip Koronavirüs (Covid-19) salgınının ilk anlarından itibarendüzenlediği anketlerle otomotiv tedarik sanayisinin nabzını tutan Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD), dördüncüsünü gerçekleştirdiği Koronavirüs Etki Araştırması’nın sonuçlarını paylaştı. TAYSAD üyesi firmaların katılımıyla gerçekleşen anket, otomotiv endüstrisinin üretime yeniden dönüşü, yıl sonu beklentileri ve karşılaşılması muhtemel problemlerle ilgili önemli verileri ortaya koydu. Ankete göre, 1 Haziran’dan itibaren tedarik sanayinde ‘komple duruş’ eğilimi sona eriyor. Üyelerin yüzde 59’u 21 Haziran tarihine kadar kısmi çalışma düzenini sürdüreceğini belirtirken, sosyal mesafeli normal çalışma düzenin ise Haziran ayında yüzde 40’ın üzerine çıkması bekleniyor.
Tedarik sanayinde ciro kaybı yüzde 25’in üstünde
TAYSAD’ın anketi, kısmi çalışma yapan tedarik sanayicilerinin üretim hacimlerinde Haziran ayından itibaren artış görüleceğini de ortaya koydu. Buna göre, tedarik sanayicileri Mayıs ayında yüzde 50 civarında olan üretim hacimlerinin, Haziran ayı ile birlikte 60’ların üzerine çıkacağını tahmin etti.
Covid-19 salgını, tedarik sanayisinin ciro kaybı ve karlılık oranlarını da önemli oranda etkiledi. Anket sonuçlarına göre, her iki TAYSAD üyesinden birisi, Nisan ayında yüzde 55’ten fazla ciro kaybı yaşadığını dile getirdi. Ankete katılan tedarik sanayicilerinin yarısı yıl sonu itibariyle yüzde 25’in üzerinde ciro kaybı yaşayacaklarını öngördü. Öte yandan, katılımcılar, yıl sonunda vergi öncesi karlılıklarına ilişkin düşüş oranını yüzde 40 ve üzerinde hesaplarken; yüzde 11’i ise zarar edeceklerini belirtti.
İstihdam kaybı yaşanabilir
TAYSAD’ın düzenlemiş olduğu dördüncü ankette, otomotiv tedarik sanayisinin aldığı önlemler ve bu önlemlere bağlı olarak istihdam sayısında yaşanabilecek küçülmelerle ilgili önemli verilere de yer verildi. Ankete katılan tedarik sanayicilerinin yüzde 91’i Covid-19’un neden olduğu etkiler sebebiyle öncelikle genel giderleri azaltmaya odaklandığını belirtti. Katılımcılar ayrıca bu dönemde alacakları önlemleri, yatırımların azaltılması ya da tamamen durdurulması, personel giderlerinin düşürülmesi ve ilave borç alınması olarak sıraladı. Ankete katılan tedarik sanayicileri,pandeminin yarattığı iş kaybı nedeniyle çalışan sayısında azalmaya gidilebileceğini de dile getirerek, sene sonuna kadar mavi yaka çalışanlarında yaklaşık yüzde 15; beyaz yaka çalışanlarında ise yüzde 9 azalma olabileceğini belirtti.
“Otomotiv sektörünü destekleyecek planlar açıklanmalı”
TAYSAD Başkanı Alper Kanca, “Covid-19 sürecinde ülkemizin oldukça başarılı bir sınav verdiğini düşünüyorum. Hükümetin verdiği hızlı tepkiler ile açıklanan destekler pandeminin açtığı yaraları sarmak açısından etkiliydi.Bu süreçte, otomotiv sektörü de hem ana hem de tedarik sanayisiyle söz konusu sağlık seferberliğine çok ciddi desteklerde bulundu. Şimdi aynı şekilde ekonomimize odaklanmak gerekiyor. Bu noktada, Türkiye’nin lokomotif sektörü olarak kabul ettiğimiz otomotiv sektörünün rolü çok önemli. Tıpkı Avrupa’da olduğu gibi otomotivi destekleyecek planların hazırlanması ve bir an evvel hayata geçirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Ülkemizin en büyük ihracat pazarı Avrupa’da işlerin açılması zaman alacak.Bu süre içinde Türk sanayisinin çok hasar görmemesi için yurt içi pazarının canlanması çok önemli. Avrupa ülkelerinin Uzakdoğu’dan ürün tedarikini riskli bulması ve güçlü bir yurt içi pazar, ülkemize uzun bir süre sonra yeni otomotiv yatırımlarının gelmesinin önünü de açabilir” dedi.
“Gerekli önlemler alınmazsa istihdam kaybı yaşanabilir”
Otomotiv sektörünü destekleyecek önlemlerin başında iç pazara ve yerli üretime odaklanılması gerektiğinin altını çizen Alper Kanca, “Türkiye küresel araç satışı sıralamasında 2017 yılında 1 milyon adet ile 17. sırada yer alırken, 2019 yılında 500 bin adedin altına düşerek 25. sıraya geriledi. 2020’de ise mevcut durumun daha da riskli bir hal alacağını biliyoruz. Dolayısıyla sinyal vermeye başlayan sektörümüzün, rakip ülkelere kıyasla konumunun güçlendirilmesi için acil önlemlerin uygulamaya alınması gerekiyor.TAYSAD olarak, hükümetin erkenden hayata geçireceği birtakımdesteklerle, olası olumsuz senaryoların engelleneceğine inanıyoruz. Bu kapsamda, iç pazarı hareketlendirecek vergi düzenlemelerinin bir an evvel yapılması ve kamu bankaları aracılığıyla yerli araç satışının desteklenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Ayrıca, Kısa Çalışma Ödeneği sürecinin uzatılması da açıklanması gereken diğer destekler arasında yer alıyor. Aksi halde, ankette de görüldüğü gibi, hiç istemediğimiz halde özellikle istihdam anlamında kayıplarla karşı karşıya kalabiliriz” değerlendirmesinde bulundu.
