Çünkü asıl olumsuz yansımalar nisan ayında gerçekleşecek. Üretimlerin durması, stokların azalması, araç alımınız talebin yok olması gibi önemli etkenlerle nisan ayında sektörde tam anlamıyla büyük bir ölçüde daralma bekleniyor. Evet bu ay için senaryolar çok kötü… Ancak sektörün önde gelen yöneticileri olumlu mesajlar vermeye başladılar. Geçen hafta Renault Mais Genel Müdürü Berk Çağdaş’ın “Bu yılı geçen yıla paralel bir pazar ile kapatabileceğimiz düşüncesindeyiz” demeci bu olumsuz tablo içinde toparlanma sürecinin daha hızlı gelişeceği yönündeki sinyalleri açısından dikkat çekiciydi. İşte içinde bulunduğumuz ve otomotiv sektörü olarak “en kötüsünü yaşayacağımız” bir süreç olarak değerlendirilen nisan ayında otomotiv sektöründeki yöneticilerin yaptıkları açıklamalar:
“Derdimiz keşke bir tek otomotiv olsa”
ALJ Türkiye ve Toyota Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO'su Ali Haydar Bozkurt, yeni tip koronavirüs nedeniyle dünyada bir çok firmanın üretimi durdurmasından dolayı tedarikte sorun yaşandığını belirterek, "Elimizdeki araç sayısı şu anda 300-400 adet. Şimdi üretim yeniden başlayana kadarki süreçte yeni araç satışı maalesef yapılamayacak ya da çok sınırlı sayıdaki eldeki tek tük araçlarla yapılacak gibi görünüyor." dedi. Dünya genelinde görülen yeti tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının "yüz yılda bir yaşanan" türde bir sıkıntı olduğunu dile getiren Bozkurt, "Dünyanın her tarafında bütün ülkeler şu anda topyekün bununla mücadeleye devam ediyor. Tabii iş tarafını konuşacağız ama burada birinci öncelik insan sağlığı, bunu belirtmek lazım. İnşallah bir an önce bununla ilgili çözümler geliştirilir ve bunu da bir an önce arkada bırakırız tekrar normal hayata döneriz." ifadelerini kullandı. Salgının sadece otomotivi değil bütün sektörleri etkilediğine dikkati çeken Bozkurt, bütün ekonomi zincirlerinin birbirine bağlı olduğu ve birinin yaşadığı sıkıntının mutlaka diğer sektörlere de sirayet ettiğini dile getirdi.
Yaşanan durumun herhangi bir sıradan ekonomik krizden çok farklı ve çok daha zor olduğunu vurgulayan Bozkurt, şunları söyledi: "Böylesine belirsizlikte bir kere sakin olmak lazım. 'Aman bir tren kaçıyor' acelesiyle kararlar alıp yanlış hareketlerde bulunmaması gerekiyor firmaların. En kötü senaryoya göre de hazırlığın yapılması gerekiyor. Biz dedik ki en kötü senaryo ne olabilir. Yıl sonuna kadar her şey çok kötü gitse, hiç satış gelirimiz olmasa nasıl bir dünya bizi bekliyordan yola çıktık. Bugün ben aynı bakış açısının tüm büyük firmalarda, orta boy firmalarda, küçük boy firmalarda, esnafta olması gerektiğini söylemek istiyorum. Ve en kötü senaryoda da 'ben bu işten nasıl yırtabilirimden' çok 'biz bu işten nasıl yırtarız' diye bakmak gerekiyor. Burada insanlığa karşı tehdit var. Ben bu yüzden bunu insanlığın kurtuluş savaşı olarak görüyorum. Tüm dünya ülkeleri milyar dolar, trilyon dolarlık bütçeler telaffuz ediyor bu işten kurtulmak için." Bozkurt, mart ayı otomotiv pazar verilerine ilişkin de değerlendirmelerde bulundu. Şu anki görüntüde bu yılın "kayıp yılı" olacağına işaret eden Bozkurt, "Ama derdimiz keşke bir tek otomotiv olsa. Derdimiz çok daha büyük. Bütün ekosistemden bahsediyoruz. İnsan sağlığından bütün ekonomik sistemin alacağı darbeden bahsediyoruz. Şu anda devletten otomotiv sektörü olarak çıkıp şunu istiyorum demeye utanıyorum ben. Bu kadar büyük derdin ortasında, devletin tek derdi otomotiv sektörü olsa keşke ama öyle olmadığını tahmin etmek zor değil. Şunu bir atlatalım sonra birbirimizin yaralarını sararız. Devletimiz büyüktür o gün geldiğinde bakar. Ama bugün o gün değil. Bugün vergi indirimi istiyor musunuz diye soruyorlar bana ben gülüyorum. Vergi indirimi olsa ne olur, araç yok elimizde. Ya da birinci derdimiz çok araç satılması mı yani? Bugün başka bir pencereden bakmamız gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Faturalarımız üç ay ertelenebilir!..
Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Başkanı Murat Şahsuvaroğlu, sektörün 100 bin kişiyi istihdam ettiğini ve bu istihdamın korunması gerektiğini belirterek, "Özellikle Kredi Garanti Fonu ve Kısa Çalışma Ödeneği başvurularının bir an önce pozitif bir şekilde sonuçlanıp tüm plaza sahiplerine bu şekilde bilgi verilmesinin önemle altını çiziyorum. Çünkü bu ikisi, işsizlik adına kırılma noktaları. Nisan ayı sektör adına gerçekten çok zor bir viraj olarak önümüzde duruyor." ifadelerini kullandı. OYDER çatısı altında otomotiv yetkili satıcılarla beraber Türkiye'de 664 adet tüzel kişilik ve 970 civarında da plaza bulunduğunu bildiren Şahsuvaroğlu, otomotiv yetkili satıcılarının 70 bini direkt olmak üzere 100 bin kişiyi istihdam ettiğini ifade etti. Bu istihdamın korunması gerektiğini vurgulayan Şahsuvaroğlu, "Bizler için bilançomuzun en önemli değeri, ekmeğimizi birlikte büyütüp, ekmeğimizi beraber bölüştüğümüz mesai arkadaşlarımız. Bizim gerekirse ceketimizi satıp, altımızdaki arabayı satıp mesai arkadaşlarımıza muhakkak sahip çıkmamız lazım. Özellikle Kredi Garanti Fonu (KGF) ve Kısa Çalışma Ödeneği başvurularının bir an önce pozitif bir şekilde sonuçlanıp tüm plaza sahiplerine bu şekilde bilgi verilmesinin önemle altını çiziyorum. Çünkü bu ikisi işsizlik adına kırılma noktaları. Bütün sektör adına olumlu bir karar da SGK, muhtasar ve KDV'lerimizi 6 ay öteledi hükumetimiz. Bu da bizler için bir avantaj. Bunun yanında ne yapılabilire bakarsak acaba doğal gaz, elektrik faturalarımız da üçer ay ertelenebilir mi diye düşünüyoruz. Çünkü bugün bizim en önemli konulardan bir tanesi ciddi manada hacmimizi küçültmek. Hacmimizi küçültelim ama personelimiz kaybetmeyelim.
Sektördeki İş ve Motivasyon Kaybı Yükselişe Geçti!
Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD), ikinci anket çalışmasını gerçekleştirerek, sektörün nabzını tutmaya devam ediyor. İlki 25 Mart’ta yapılan anket çalışmasına 30 Mart’ta düzenlenen ikincisiyle devam eden TAYSAD, 5 günlük zaman zarfında sektörde yaşanan değişiklikleri ortaya koydu. TAYSAD üyelerinin katıldığı anket, salgının tedarik sanayi üzerindeki etkilerinin artarak devam ettiğini, krizin olumsuz sonuçlarının 2-3 ay daha süreceğini, sektördeki karamsar bakış açısının yükselişe geçtiğini gösterdi. Kısa çalışma desteği ihtiyacı en az üç ay daha devam edecek!
İkinci ankete göre; salgının etkilerinin artmasına paralel olarak sektördeki iş ve motivasyon kaybı da yükselişe geçti. Ayrıca ilk ankette tedarik sanayicilerinin yüzde 63’ü “İstikrar Kalkanı” kapsamında açıklanan İŞKUR Çalışma Ödeneği’ne başvurduğunu belirtirken, söz konusu oran son ankette yüzde 75’e çıktı. Ankete göre kısa çalışma desteğine yönelik ihtiyacın en az üç ay daha devam edeceği belirlendi. İlk ankette, bir sonraki hafta işleri komple durduracaklarını belirten üyelerin oranı yüzde 24 olarak belirtilirken, ikinci ankette ise bu oran yüzde 35’e yükseldi. Kısmi çalışma gerçekleştirecek olanların benzer seviyelerde, yüzde 50’lerde seyrettiği görüldü. Ayrıca üyeler, 20 Nisan sonrasında ise komple duruşun azalacağı görüşünde olduklarını açıkladı.
Koronavirüs Etki Araştırması!
Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), Koronavirüs salgınının otomotiv satış sonrası sektörüne olan etkileriyle ilgili bir anket gerçekleştirdi. Ankete göre, sektörün yüzde 48,8’i evden çalışma düzenine geçtiğini belirtirken, yüzde 56’sı vardiyalı olarak sosyal mesafe kurallarına uygun şekilde çalışmayı sürdürdüğünü bildirdi. Bu dönemde, Kısa Çalışma Ödeneği’ne başvuran otomotiv satış sonrası sektörü üyelerinin oranı ise ortalama yüzde 55 oldu. Anket sonuçları, otomotiv satış sonrası sektörünün salgın nedeniyle Mart ayında yüzde 30 kayıp yaşadığını ortaya koyarken, bu kaybın Nisan ayında yüzde 54’e çıkması bekleniyor. Öte yandan, sektör temsilcileri Koronavirüs nedeniyle sektörün yaşayacağı problemlerin Haziran ayı sonuna kadar sürmesini öngörüyor. Otomotiv ana sanayisinde çarkları yavaşlatan Yeni Tip Koronavirüs (Covid-19) salgını, satış sonrası sektörünü de etkiledi. Otomotiv satış sonrası kuruluşlarını aynı çatı altında toplayan Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), salgının otomotiv satış sonrası sektörüne olan etkilerini araştırmak üzere özel bir anket gerçekleştirdi. Buna göre, ankete katılan OSS üyelerinin yüzde 48,8’i evden çalışma düzenine geçtiğini belirtirken, yüzde 56’sı vardiyalı olarak sosyal mesafe kurallarına uygun şekilde çalışmayı sürdürdüklerini bildirdi. Çalışmaya ara verdiğini ifade eden satış sonrası sektörü üyelerinin oranı ise yüzde 9,6 oldu.
Nisan’da yüzde 54 daralma bekleniyor
Otomotiv pazarında, Mart’ın ikinci yarısından itibaren hissedilen düşüş satış sonrası pazarında da gözlemlendi. Ankete göre, satış sonrası pazarı Mart ayında ortalama yüzde 30 kayıp yaşadı. Ankette Nisan ayı ve Mayıs ayı öngörülerini de paylaşan satış sonrası sektörü, asıl daralmanın Nisan ayında gerçekleşeceği noktasında birleşti. Buna göre, sektör üyeleri, Nisan ayında yüzde 54 pazar daralması ön gördüklerini belirtti. Üyeler, Mayıs ayında yaşanacak daralmayı ise yüzde 47 olarak tahmin etti. Ayrıca, Koronavirüs etkisiyle yaşanan daralmanın Haziran ayı sonuna kadar süreceğini belirten sektör temsilcilerinin oranı yüzde 28,6 olurken, Haziran ayının sonrasını işaret eden sektör temsilcilerinin oranı yüzde 25,4 olarak gerçekleşti.
