Çin'de ortaya çıkan ve hızla dünyaya yayılan Kovid-19 salgını, milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine neden olurken, salgın gündelik hayatın ve ekonomilerin yanı sıra iklim değişikliğiyle mücadele gündemini şekillendiriyor.
Kovid-19 krizi karşısında hükümetlerin ve önde gelen otomobil üreticilerinin desteğiyle elektrikli otomobillerin, SUV'ların ve hafif araçların 2019'da yüzde 8 olan küresel pazar payı 2020'de yüzde 12'ye yükselirken, bu değişimin gelecek yıllarda ivme kazanması öngörülüyor.
Yönetim danışmanlığı firması The Boston Consulting Group’un (BCG) son çalışmasına göre, 2026'ya kadar elektrikli araçların küresel olarak satılan hafif araçların yarısından fazlasını oluşturacağı tahmin ediliyor.
Daha önce bu tahmin 2030 yılına kadar idi.
Batarya maliyetleri düşüyor
Kovid-19 krizinde dünyanın geleceğine dair artan endişelerin yanı sıra güçlü kamu teşvikleri ve bataryaların düşen maliyetleri de elektrikli otomobil satışlarını destekliyor.
Batarya, toplam maliyetin yüzde 20 ile yüzde 30'unu oluşturarak elektrikli araçların en pahalı bileşenini oluştururken, Nikel açısından zengin bir pil paketinin ortalama maliyetinin 2020'de önde gelen oyuncular için kilovat saat (kWh) başına 150 doların altına düştüğü biliniyor. Bunun 2030'da ise 75 dolara düşmesi bekleniyor.
2025 yılında küresel olarak satılan tüm hafif araçların yüzde 47'sinin tamamen elektrikli veya hibrit olması bekleniyor.
Tamamen elektrikli araçlara AB ve Çin'de diğer büyük pazarlara göre daha hızlı geçilirken, bu geçiş Brezilya ve Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerde nispeten yavaş gerçekleşiyor.
Fakat bu pazarlarda, hızla düşen batarya maliyetleri, daha sıkı düzenlemeler ve yeni elektrikli otomobil modellerinin piyasaya sürülmesi değişimin ana itici güçleri olması bekleniyor.
Otomobilde dönüşüm için, dünyanın dört bir yanından hükümetlerden düzenlemeler ve teşvikler geliştirmeleri istenirken, dizel gibi fosil yakıtla çalışan araçlara yönelik yasaklar için mevcut zaman çizelgelerinin öne alınacağı tahmin ediliyor.
Ayrıca yeni yaptırım mekanizmalarının devreye sokulması beklenirken, sıfır emisyonlu araçların daha hızlı benimsenmesini teşvik etmek için emisyon standartları ve tüketici teşviklerinin güçlendirilmesi gerekeceği ifade ediliyor.
Kullanışlı şarj istasyonlarının eksikliği, batarya araçların benimsenmesinin önündeki en ciddi engellerden biri olduğunu belirten uzmanlar, hükümetlerin batarya şarj altyapısını genişletmek için hizmet sağlayıcıları ve otomotiv endüstrisi ile birlikte çalışmasını öneriyor.
Elektrikli otomobiller ve emisyon hedefi
Önümüzdeki on yıl içinde içten yanmalı motorlardan elektrikli araçlara geçişin çoğu ülkede hareketlilikte hızlı değişime sebep olması beklenirken, çevresel açıdan bakıldığında elektrikli araçların çağının yeterince hızlı gelişmediği görülüyor. Yoldaki toplam küresel araç stokunun çok daha yavaş değişmesi buna neden olarak gösteriliyor.
BCG’nin modellemesine göre, Avrupa Yeşil Mutabakatı’na sahip AB de dahil olmak üzere çoğu büyük pazardaki otomotiv sektörünün, dünya çapındaki emisyonları azaltmaya yönelik Paris Anlaşması hedeflerinin çok altında kalacağı tahmin ediliyor.
Elektrikli araçlarla birlikte, emisyon azaltma hedeflerine ulaşmaya yardımcı olmanın bir başka önemli yolunun da hükümetlerin toplu taşıma ve bisiklet gibi alternatif seyahat araçlarını genişletme çabalarını iki katına çıkarması gerektiği ifade ediliyor.
Elektrikli araçların artışı batarya atığı sorununu doğurabilir
Yeni batarya teknolojilerinin elektrikli otomobillerin menzillerini 1000 kilometreye kadar ulaştırmasına yönelik küresel yarış devam ederken, bataryaların üretiminde çok fazla elektrik tüketilmesi, sera gazı salımı ve batarya israfının ekolojik açıdan büyüyen bir diğer sorun olmasından endişe duyuluyor.
Elektrikli otomobillerin, hareketliliği daha da sürdürülebilir hale getirmesi beklenirken, bu otomobillerde kullanılan batarya başta olmak üzere elektronik malzemenin daha hızlı atık haline geleceğine dair endişeler giderek artıyor.
Bataryanın her kilovat saat (kWh) depolama kapasitesi için 97 ile 180 kWh'e eşdeğer enerji tüketilirken, bataryaların verimli şekilde şarj edilmesi, çevre dostu ve uzun ömürlü olması da ön plana çıkıyor.
Elektrikli otomobil üretiminin de ortaya çıkan sera gazı salımının yaklaşık yüzde 40'ı batarya üretiminden kaynaklanırken, 100 kWh'lik bir bataryanın üretimi, 15 ile 20 ton arasında karbondioksit yayıyor.
Uzmanlar, uzun batarya ömrünün çevresel etkiyi en aza indirmenin temel unsuru olduğu belirterek, bataryalara başka alanlarda enerji deposu olarak "ikinci bir ömür” verilmesini öneriyor.
