Bir süredir dile getirdiğimiz GSR2 ile ilgili konular özellikle tüketicilerden olumlu tepkiler almamıza neden oldu. Şimdi yetkililerden konuya açıklık getirmelerini talep ediyoruz. Başta Byd ve Chery olmak üzere tüm Çin menşeli araçlarda GSR2 (General Safety Regulation) yani Genel Güvenlik Yönetmeliği 2’ye uygun tip onay belgeleri olmadan satışa izin verildiği yönünde iddialar gündeme gelmiş bu iddialar üzerine bizde buradan kamuoyunda ses getiren iki haber yayınlamıştık.
Kamuoyundaki tepkiler, sosyal medyadaki haber ve yayınlar ile vatandaşların CİMER başvurularına rağmen, hepimiz için bir güvenlik meselesi olan bu konuda ne yetkililerden ne de olayın muhatabı olan firmalardan somut, açıklayıcı herhangi bir bilgi ve paylaşım yapılmadı. Ben de bir gazeteci refleksi ve bir tüketici olarak, daha da önemlisi toplumsal alanlarda yaya veya trafikte yolcu olarak bulunan tüm vatandaşlar adına araştırmalarımı derinleştirerek bazı belgelere ulaştım.
6 Temmuz 2022’den sonra yeni tip onayı alacak araçlarda, 7 Temmuz 2024 tarihinden itibaren ise AB ve Türkiye’de satılacak tüm araçlarda zorunlu hale getirilen GSR2 uygulamasının BYD gibi bazı Çin menşeli araçlarda olmadığı bilgisine ulaştım. Türkiye’ye ithalat yapılırken Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na sunulan belgelerde 155 ve 156 regulation kodlarında yasal mevzuatın aradığı ‘evet’ onayının olmadığı yönünde somut belgeler olduğu, artık bir iddiada olmaktan çıkıp somutlaşmaya başladı.
Türkiye, AB ile uyum kapsamında EU 2019/2144 yönetmeliğini benimsediğinden 7 Temmuz 2024 tarihinden sonra ithal edilen ve satışı yapılarak tescil edilen tüm araçlarda GSR2 uygulamasının bulunması gerekmektedir. Ancak maalesef yaptığım araştırmalara göre durum böyle değilmiş. Durum böyle değilmiş derken her marka için değil, bazı markalara yasalar eksiksiz uygulanıyor. GSR2 uygulaması olmadığı için bu yasal zorunluluk olmadan önce Türkiye’ye getirilmiş olsa bile bazı markaların tesciline izin verilmediği bilgisini sizlerle daha önceki yazımda paylaşmıştım. Bu noktada temel sorun şu, tüm kamuoyu itiraz ve tepkilerine rağmen BYD ve Chery başta olmak üzere neden Çin menşeli araçlarda bu kurallar uygulanmıyor? Yada bu markaların getirdiği araçlarda GSR2’nin olduğuna dair tip onay belgeleri kamuoyu ile paylaşılmıyor.
Hepimizin bildiği üzere Anayasanın 10. Maddesindeki eşitlik kuralı, sadece gerçek kişiler için değil, tüzel kişiler ile kamunun tüm eylem ve işlemlerinde herhangi bir sınıfa, zümreye imtiyaz tanımaması için getirilmiş evrensel bir kuraldır. Anayasanın 10. Maddesi gereğince bir marka için yasalar uygulanırken başka bir marka veya ülke mallarına aynı kuralın uygulanmaması ticari ayrımcılık olmaz mı?
Daha da önemlisi, adından da anlaşılacağı üzere GSR2, genel güvenlikle, yani toplumun tamamının güvenliği ile ilgili bir konu. Bu nedenle kamuoyunun tepkisi, endişesi ve güvenlik meselesi dikkate alınarak özellikle TSE kurumunun bağlı olduğu Sanayi ve Teknoloji Bakanı sayın Mehmet Fatih Kacır’ın ve Ticaret Bakanı sayın Ömer Bolat beyin bu konudaki endişe ve kamuoyu şikayetlerini dikkate alarak gerekli inceleme ve araştırmayı başlatması, gerekirse müfettişler görevlendirerek bu konuyu inceletmesi gerekir. Zira bu konu ticaretten daha önemli olan bir konuyu, genel güvenliği ilgilendirmektedir.
