Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, bu dönemde global tedarik zincirinde sıkıntılar yaşandığını belirterek, "Bu anlamda biz yeni düzeni öngörürken şunu gördük ki yerlileşme ne kadar önemliymiş. Çünkü biz bu dönemde tedarikte yurt içinde neredeyse hiç sıkıntı çekmedik. Bu, yan sanayimizin başarısını gösteriyor." dedi.
Arıkan, Zoom üzerinden AA muhabirinin, yeni tip koronovirüs (Kovid-19) sürecinde şirketin aldığı kararlar ve sektöre ilişkin sorularını yanıtladı.
Dünya genelinde Kovid-19 nedeniyle oldukça zor bir dönem yaşandığını ifade eden Arıkan, "Türkiye açısından bakarsak virüsle mücadele kapsamında reaksiyonlar hızlı alındı. Seyahatler, özellikle hava yolu seyahatlerindeki kısıtlamalar 1-2 şey dışında çok iyi yerine getirildi. Tedavi tarafında çok önemli başarı gösterdik. İletişimin ne kadar önemli olduğunu gördük. Sağlık Bakanlığı nezdindeki o iletişim bence çok başarılı oldu. Bu, rakamlara bakarsak, sürecin iyi yönetildiğini gösteriyor." diye konuştu.
"Bir çalışanın fabrikada bütün işle ilgili sürecini bir zincir halinde ele aldık"
Tuğrul Arıkan, Türkiye'de de vakaların görülmesiyle birlikte temel bazı aksiyonlar aldıklarını ve daha sonra da bunları çalışanların sağlığını koruma, iletişim ve destek gibi konuları kapsayan bazı önlemlerle genişlettiklerini anlattı.
Salgın nedeniyle 28 Mart'ta üretimi durdurduklarını ve yaklaşık 15 gün sonra yeniden başladıklarını anımsatan Arıkan, "O dönemde birçok arkadaşımızla beraber, bir çalışanın fabrikada bütün işle ilgili sürecini bir zincir halinde ele aldık. Sabah servise binmesiyle akşam iş bitişi eve servisle bırakılışına kadarki süreyi; hijyen, korunma, sosyal mesafe gibi konularla ele aldık. Yani bir şekilde 'virüsü kapmayacak veya virüsü de yaymayacak bir fabrikayı nasıl düzenleyebiliriz' diye baktık. Orada hijyen önlemleri ön plana çıktı, dezenfektasyon ön plana çıktı, maske, yemekhanede oturma düzeni, malzemeler, personel servisindeki düzen, giriş kontrolleri, soyunma odaları, termal kamera kontrollerini uyguladık ve 13 Nisan'da fabrikayı yeniden açtık." şeklinde konuştu.
"Fabrika, şu an önceki döneme göre yaklaşık yarı kapasiteyle çalışıyor"
Pandeminin etkisinin devam ettiğini ancak sağlık haberlerinin kendilerine moral verdiğini aktaran Arıkan, vaka sayılarındaki azalış ve özellikle vefat sayısındaki düşüşün çok memnuniyet verici olduğunu ifade etti.
Gerekli tüm tedbirleri alarak fabrikanın, şu an önceki döneme göre yaklaşık yarı kapasiteyle çalıştığını dile getiren Arıkan, "Bütün otomotiv sektörü için şu anki süreç pahalı bir üretime neden oluyor. Hem yarı kapasiteyle çalışmak hem de bu tedbirlerle çalışmak... Ama şu anda herkes bir şekilde çarkları döndürüp çalışan sağlığını ön plana almış durumda ki doğrusu da bu... Yani zamanla bu tedbirlerin azalmasını görmeyi umuyoruz ve bunu da her ay değerlendiriyoruz." dedi.
"Eylülde eski rakamlara dönüşü sağlayabiliriz yurt içi açısından"
Sektör ve pazar olarak 2020'nin, iyi başlayan bir yıl olduğunu ve yıla yaklaşık yüzde 20'lik bir pazar büyüme beklentisiyle girdiklerini belirten Arıkan, şunları kaydetti:
"İlk 2-3 ayda da bunu gördük. Ama bizim işimiz sadece yurt içi değil, yurt dışı da var. İlk aylarda yurt dışı da bizim beklentilerimize paralel gidiyordu diyebiliriz. Ama mart ile birlikte işin rengi değişti. Martta önce yurt içi, sonra yurt dışı siparişlerle ilgili ertelenmeler, iptallerle karşılaştık. Şimdi olumlu haberler devam ederse burada sağlık haberleri daha çok ön plana çıkıyor. Şöyle diyebilirim; nisan en kötü ayımızdı, sektör olarak da en kötü ayımızdı. Mayıs, nisandan daha iyiydi. Haziranın da mayıstan daha iyi olmasını umuyoruz ama halen ocak-şubat-marttaki seviyelerden bahsetmiyoruz. Her şey iyi giderse, sağlık haberleri anlamında, bizim beklentimiz eylülde eski rakamlara dönüşü sağlayabiliriz yurt içi açısından. Yurt dışı, daha yavaş gidiyor. Yurt içi açısından hem sektör hem de şirket olarak 2019 rakamlarını yakalamamız mümkün ama dış pazar açısından 2019'u yakalamak zor gibi görünüyor. Dış pazar, 2019'un altı olacaktır ama dengelemeye çalışacağız."
"Türkiye'nin yeni üretim haritasında çok önemli yerler alabileceğini düşünüyorum"
Anadolu Isuzu Genel Müdürü Arıkan, orta ve uzun vadede bakıldığında, ticaret dengelerinde çeşitli değişimler görüldüğünü ve bunun da dünyanın üretme ve geliştirme haritasını değiştirebileceğini belirterek, "Türkiye'nin güçlü bir insan kaynağı ve iyi bir üretim gücü var. Bu üretim gücümüzü son yıllarda iyi bir Ar-Ge gücüyle de süslüyoruz. Ben Türkiye'nin, bu yeni haritada çok önemli yerler alabileceğini düşünüyorum. Çok iyi firmalarımız var. Bu fırsatı çok iyi değerlendirmemiz gerekiyor." dedi.
"Toplu taşıma araçlarında yeni donanımlar regülasyonlara bağlı"
Tüm toplu taşıma araçlarına Kovid-19 süreciyle beraber yeni donanımlar eklenmesi konusunda hazırlıklar yaptıklarını aktaran Arıkan, bunun sadece kendilerine bağlı olmadığını, müşteri eğilimlerinin ve gerekli regülatif düzenlemelerin yapılmasının da bu süreçte etkili olacağını vurguladı.
"Bu süreçte yerlileşmenin ne kadar önemli olduğunu gördük"
Bu dönemin, global tedarik zincirinde sıkıntılar olduğuna işaret ettiğini belirten Arıkan, şunları söyledi:
"Yani ilk başta Uzak Doğu olarak başladı ama yanı başımızdaki Avrupa'da aynı şeyi gördük. Olay, sadece fabrikaların durması değil, lojistik merkezlerindeki çalışmalarda da sıkıntılar gördük. Bu anlamda biz yeni düzeni öngörürken şunu gördük ki yerlileşme ne kadar önemliymiş. Çünkü biz bu dönemde tedarikte yurt içinde neredeyse hiç sıkıntı çekmedik. Bu, yan sanayimizin başarısını gösteriyor. Bizim ekibin de başarısı ama yan sanayinin de önemli bir başarısına işaret ediyor. O yüzden şimdi biz bütün bu yerlileşmede öncelikli parçaları tespit ettik ve bunun üzerinde bir daha çalışacağız. Bu konuda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan çeşitli destek programlarını takip ediyoruz. Sanayi ve Teknoloji Bakanımızla bizzat ben bunu konuştum. Kendisi 'kesinlikle destekliyorum' dedi. Kovid-19, bence bizim yerlileşmedeki odağımızı artırma açısından faydalı oldu. İnsanlığa tabii ki faydalı olmadı ama yerlileşme odağı açısından faydalı olacağına inanıyorum."
"Ağır ticaride 15 yaş üstü teşvikin 10 yaşa çekilmesini öneriyoruz"
Tuğrul Arıkan, sektördeki teşvik beklentilerine de değindi.
Türkiye'de 10 yaş üstü yaklaşık 3 milyon ticari araç bulunduğunu dile getiren Arıkan, "Türkiye'deki toplam ticari araç parkının yarısı 10 yaş üstü, yani ortalama 15 yaş civarında. Ağır ticaride ise Türkiye'de 10 yaş üstü 1 milyon araç var." dedi.
10 yaş üstü araçların yüksek miktarda yakıt tükettiğine de dikkati çeken Arıkan, şöyle devam etti:
"Bu araçların yenilenmesinin bir vergi geliri var. Yerli üretimin desteği var ve bir de bu araçların teknolojileri o yıllardaki regülasyon sebebiyle çok geride kaldı. Bu da yenilenecek ve daha güvenli araçlar olacak. Bizim önerimiz, mevcut 15 yaş teşvikinin 10 yaşa getirilmesi, araç grupları geçişlerine de hurda teşviki kapsamında belli miktarda izin verilmesi ama en önemlisi zannediyorum ağır ticari açısından... Yani hurda teşvikinde genel yaklaşım ÖTV ile ilişkilendiriliyor. Ama ağır ticari araç, bir otomobilden daha pahalı, ÖTV'si daha düşük, ÖTV ile ilişkilendirince de bir etkisi olmuyor. Yani vergisiz fiyatın belli bir oranında bir desteğin yürürlüğe konulması, bu bahsettiğim ağır ticarideki 1 milyon, toplam ticaride 3 milyon 10 yaş üstü araçların değişimi açısından çok katkıda bulunur. Ülkemize de hem güvenlik hem yakıt hem de vergi geliri açısından da katkıda bulunur. Bizim en çok savunduğumuz durum bu. Ciddi anlamda üretime katkı sağlayacak olan, kapasiteyi zorlayacak olan şey budur, finansman kampanyalarının dışında..."
"Bu yıl 2 lansman yapacağız"
Anadolu Isuzu Genel Müdürü Arıkan, Kovid-19 sürecine rağmen bu yıl online olarak 2 yeni araç tanıtımı gerçekleştireceklerini belirterek, "Yeni ürünlerimiz de var bu yıl ve gelecek sene lansmanını yapacağımız... Bunlarla ihracat tarafındaki açıkları seneye kapatacağız. Pazarlar da yerine oturmuş olacak." dedi.
Bu yıl 2 araç tanıtacaklarını bildiren Arıkan, "Lansmanı artık fiziki yapamayacağız, ilk defa inşallah sanal lansman yapacağız. Binlerce kişiye hitap eden bir sanal lansman olacak ama bütün dünyaya ve Türkiye'ye 2 aracımızın tanıtımını yapacağız. Tahmin ediyorum ağustos sonu, eylül gibi lansmanlarımızı yapacağız." diye konuştu.
