·      Bayram için rezervasyonlar ne durumda? Bayramda durum nasıl olacak?
 
Covid-19 salgını, tüketicilerin mobilite tercihlerini önemli ölçüde etkiledi. Ulaşımın her tipinde ve aşamasında sağlık en önemli unsur haline geldi ve hijyen öncelikli bir faktör oldu. Toplu ulaşımı tercih etmeyen bireyler, ulaşım ihtiyaçlarını özel araçları veya araç kiralama yöntemi ile çözüme ulaştırıyor. Günlük araç kiralamanın yanı sıra saatlik araç kiralama hizmeti de günümüzde önemli bir seçenek haline geldi. Bu gelişmeler günlük araç kiralamayı bir nebze mevsimsel etkilerden kurtarıp yılın her ayında talep gören bir hizmet haline getirdi. Özellikle bayram ve tatil dönemlerinde günlük araç kiralamaya olan talepte artış yaşanıyor. Pandeminin etkilerinin yavaşladığı bu günlerde bayramın da gelmesi ile araç kiralamaya olan talep daha da yoğunluk kazandı. Kısa süreli araç kiralamada, bayram döneminde yüzde 80 üzerinde doluluk oranı olması bekleniyor. Bayramın bu sene Mayıs ayı başına denk gelmesi nedeniyle pandemi öncesindeki yıllardaki yaz yoğunluğunu beklememekle birlikte, bayram süresince de talebin artarak devam edeceği görüşündeyiz.
 
·      Bu yıl geçtiğimiz yıla göre yüzde kaçlık bir talep artışı öngörüyorsunuz?
 
Pandeminin seyrindeki olumlu gelişmeler neticesinde 2022 başından bu yana özellikle günlük araç kiralama tarafında oldukça pozitif sonuçlar görüyoruz. Seyrin benzer devam etmesi durumunda, günlük araç kiralamada şu an için hala gerisinde olsa da 2022 yılını 2019’a çok yakın bir seviyede kapatmayı öngörüyoruz. Yüksek sezona doğru ilerlediğimiz ve salgının etkisinin yavaşladığı bu süreçte, turizm açısından da bakıldığında, 2022 yılının 2021 yılından daha iyi bir yıl olma potansiyeline sahip olduğunu görüyoruz. Bu yıl yabancı turist kaynaklı 2021’de yakalanan iyileşmenin trend olarak devam edeceğini söyleyebiliriz. Elbette bunun olumlu yansımalarını günlük araç kiralama sektöründe de göreceğiz. Bunun yanı sıra, yine pandemi sonrasında yaygınlaşma eğilimi gösteren bir diğer trendin de karavan kiralama olduğunu belirtmek isterim. Mekanla sınırlı kalmadan özgürce tatil yapmak isteyen tatilcilere, en üst düzey hijyen ve güvenli ortam ile otel konforunda hizmet sunulan karavan kiralama seçeneğinin bu yıl da yoğun talep görmeye devam edeceğini tahmin ediyoruz.
 
·      Artış olduysa, sebepleri neler? (toplu taşımadaki fiyat artışı vs.) Fiyatlar önceki yıllara göre ne durumda? Maliyetleriniz ne durumda?
 
Bireylerin izole, hijyen standartları yüksek ve kontrollü ulaşım ihtiyacıyla birlikte, şehir içi ulaşımda toplu taşımaya olan, şehirler arası yolculuklarda ise uçak, tren ve otobüs taşımacılığına olan talebin belirli bir oranının bireysel ulaşıma kaydığını, araç kiralama ve araç paylaşımına olan talebin yükseldiğini gözlemliyoruz.
 
Araç kiralama sektörü, yapısı itibarıyla, sıfır araç maliyetlerinden ve operasyonel işletme giderlerinden doğrudan etkilenen bir sektör. Bu kapsamda, sıfır araç fiyatlarında ve operasyonel işletme giderlerinde yaşanan herhangi bir artış maliyetlerin artmasına sebep oluyor. 2016 yılındaki ÖTV düzenlemesi, sonrasında özellikle 2018 yılından bu yana döviz kurlarında yaşanan artışlar ve son olarak pandemi süreci bu durumu etkileyen önemli sebepler arasında yer alıyor. Tüm bu gelişmeler sıfır araç fiyatlarının ve maliyetlerimizin bir hayli artmasına sebep oldu. Pandemiyle birlikte buna küresel çip krizine bağlı olarak tedarik zincirinde yaşanan sıkıntılar da eklendi. Yani istediğimiz zaman istediğimiz araca ulaşmakta zorlanmaya başladık. Yaşanan tüm bu gelişmeleri maliyetlerimizi artıran en büyük etkenler olarak gösterebiliriz.
 
·      Bayramda fiyatlar nasıl olacak?
 
Araç fiyatları, finansman maliyetleri ve enflasyondaki artışa bağlı olarak araç kiralama fiyatlarında da artış var. Ancak belirtmek isterim ki araç kiralama sektörü, satın alma ve filo yönetimindeki uzmanlığı sayesinde yarattığı verimliliği müşterilerine yansıtıp fiyat artışını enflasyonun altında tutmaya gayret ediyor. Kısa dönem kiralamada hâlâ Avrupa’nın en uygun fiyatlarına sahip ülkelerinden biri konumundayız. Uzun dönemli kiralama tarafında ise yüzde 50’lik ÖTV diliminde kalan araçlarda, Avrupa’nın altındayız.
 
Araç sahibi olmanın zorlaştığı bu dönemde araç kiralama, tüketicinin ulaşım ihtiyacını karşılama anlamında avantajlı bir alternatif haline geldi. Kiralamayı tercih eden tüketici sadece ihtiyaç duyduğu süre kadar aracı kullanma ve sadece bunun bedelini ödeme imkânına sahip oluyor. Pandemi öncesi yaşanmaya başlanan “sahiplik yerine kullanım” ana akımı artarak devam edecek, bireyler ve kurumlar ihtiyaçları kadar kullanma imkânı tanıyan modellere, dolayısıyla kiralamaya daha fazla yönelecekler.
 
·      Sektörün genel durumu nasıl?
 
Günlük araç kiralama şirketleri bu yıla ilişkin araç alımlarıyla turizmde arzu edilen toparlanmaya hazırlık yapmaya başladı. Bu yıl turizmde arzu edilen hareketlilik gerçekleşirse günlük araç kiralamaya olan talep de bundan olumlu etkilenecek. Böyle bir durumda, araç bulunurluğu sıkıntısının baskısı altında dahi, günlük araç kiralamada geçen seneye göre yüzde 25-30’a yakın bir büyüme yaşanabilir, bu büyüme ile birlikte sektörün iş hacmi bahsettiğim gibi 2019 yılı seviyesine yaklaşabilir. Özetle, ekonomik aktivitenin hızlanması ile birlikte, hijyenik ve izole ulaşım sağlamasından ve seyahat etmeye olan özlem nedeniyle günlük araç kiralama daha fazla tercih unsuru olacak.
 
·      Eklemek istedikleriniz?
 
Bayramda araç kiralamak isteyenlere önerim, bu tür yoğun talebin olduğu dönemler için araç rezervasyonlarını mümkün olduğunca erken yapmaları yönünde. Bunun yanı sıra mutlaka kurumsal firmaları tercih etmelerini tavsiye ediyorum. Yurt çapında tanınan ve ana iş alanı araç kiralama olan kurumsal markaların tercih edilmesi gerek kiralama sürecinde gerekse sonrasında tüketicilerin sorunsuz ve memnuniyet verici hizmet almasını sağlayacak. Kurumsal olmayan bazı araç kiralama faaliyetleri, sigorta kapsamı, bakım hizmeti, ikame araç tedariki, yola devam garantisi gibi hizmetleri karşılayamadığı oranda sektörümüzün güvenirliğine de gölge düşürüyor. Bu anlamda ihtiyaç sahipleri araç kiralarken TOKKDER üyesi, yaygın ofis ağı bulunan, kısa vadede günü kurtaran çözümler sunmak yerine müşterilerine değer yaratan, satış sonrası destek sunan ve sürdürülebilir hizmetler sağlayan kurumsal şirketleri tercih ederek kendilerini söz konusu olumsuzluklardan sakınabilir.
 
Önemli bir diğer bir konuya dikkat çekmek istiyorum. Özellikle araç kiralamaya yoğun talebin olduğu dönemlerde dolandırılma vakalarında artış yaşanıyor. Son dönemlerde haberini aldığımız sahte araç kiralama siteleri veya telefonları üzerinden maruz kalınan mağduriyetler de kurumsallığın önemini doğrular nitelikte. Bu konuyu TOKKDER olarak İçişleri Bakanlığımıza ve Ticaret Bakanlığımıza aktardık, önlem alınmasını talep ettik. Bu doğrultuda, olumlu gelişmeler de yaşanmaya başladı. Bunun yanı sıra bu tür olumsuz durumlar ile karşılaşılmaması için tüketiciyi uyarmak amacıyla iletişim çalışmalarımız devam ediyor. Sayıları önemli derecede artan sahte araç kiralama sitelerine ve sosyal medya hesaplarına karşı tüketicilerin dikkatli olmasını, kiralama yaptıkları internet sitelerini kontrol etmeden işlem gerçekleştirmemelerini öneriyoruz.