Kış aylarını geride bıraktık. Önümüzde özellikle turizm bölgelerinde taşıt kullanım sıklığının artacağı aylar var. Kimimiz sahip olduğu, kimimiz de kiralık taşıtlarla karayolu trafiği içinde olacağız. Taşıt kiralama yönteminde giderek kısa dönem taşıt paylaşımının payı artıyorken yaz trafiğine katılmadan bu yazımı okumanızı öneriyorum.
Bir otomobil satın almak bireyler için büyük rakamlı bir parasal taahhüt aynı zamanda. Ama bu taahhüte girmeden de otomobili alıp ihtiyacınız kadar kullanmak ve bırakmak ta mümkün. Buna otomobil paylaşımı diyoruz. İster birkaç saat, ister günlük bazda kiralayıp işiniz bitince park etmeye uygun istediğiniz yere otomobili bırakmaktan söz ediyorum. Üstelik önceden ilgili ofislere gidip yetkililerle bürokratik işlemler yapmadan sadece dijital olan mobil uygulamaları kullanarak.
Mobil uygulama içinde ya kiralama şirketine ait taşıtlar ya da kişilere ait taşıtlar dijital olarak seçilebiliyor. Paylaşımın maliyeti saatlik veya günlük kullanıma göre değiştiği gibi, gidilecek mesafeye göre de değişiyor. Bazı uygulamalarda abonelik ücreti, bazılarında ise rezervasyon ücreti alınıyor. Taşıtta tüketilen yakıtın maliyeti genelde ücrete dahil oluyor.
Bu şartların gerçek hayatta ne anlama geldiğini kısaca açalım. Örneğin bir hafta sonu alışverişi için paylaşımlı otomobil aldınız. 10- 12 km kullandınız ve öğle yemeği için ailece bir restoranda durdunuz. Üç saat süre için bir B segment Hatchback otomobil sahibine yakıt dahil ortalama 1.100 TL (30 $) ödüyorsunuz. Ya da bir hafta sonu 300 km lik yol yaparak bir Crossover otomobille tatile gittiniz ve döndünüz. Ödeyeceğiniz bedel ortalama 8.200 TL (215 $) olabiliyor. Bu ortalama maliyet rakamlarını shell.com sitesinde daha detaylı bulmak mümkün.
Şimdi, otomobile sahip olmak mı yoksa paylaşmak yoluyla kiralamak mı daha avantajlı, bakalım.
İlk olarak, 2023 yılında racv.com.au tarafından yapılmış olan bir araştırma, baz bir B segment otomobilin haftalık işletme maliyetini 6.570 TL (172 $) olarak veriyor. Bunu yıllık 9.000 $ olarak alabiliriz. 2024 yılında ise https://newsroom.aaa.com/2024 sitesi yeni bir orta segment otomobilin yıllık işletme maliyetini 12.297 $ veriyor. Bu bedellerin hangisini alırsanız alın, yıllık birçok kez taşıt paylaşımı yapabilecek bir bütçe ortaya çıkıyor.
Aslında, sahip olduğumuz taşıtı çok sık kullanıyorsak sahiplenmek daha avantajlı olabilir. Ancak ortalama günde 1 saat kullanıp otoparklara bıraktığımız otomobillerimizi sahiplenmenin rasyonel olmayacağını bilmemiz gerekiyor. Yapılan mesafe olarak ta bakarsak yılda 15.000 km ye kadar kullanımda otomobili paylaşım uygulamalarından almak daha rasyonel çıkıyor. Bir çoğumuz önemli rakamlar ödeyerek taşıta sahip oluyoruz. Ek olarak kasko, MTV, yakıt gideri, otopark masrafı vb. gibi işletme giderlerine önemli ödemeler yapıyoruz.
Özellikle birkaç yıl içinde yollarda çokça görmeye alışacağımız sürücüsüz (otonom) taşıtlar kendiliklerinden yollarda dolaşacak. Yani biz kullanmayacağız. Taşıt kendiliğinden bizi götürecek. Tüm bu gelişmeler değerlendirildiğinde taşıtı neden sahiplenelim ki?
Sonuç olarak bundan böyle otomobil satın alıp sahiplenme alışkanlığımızı sorgulamak gerektiğini hatırda tutmanızı öneriyorum.
